داروهاي مورد استفاده در درمان فشار خون بالا؛
دكتر امين حسنوند عضو هيات علمي گروه فارماكولوژي دانشكده داروسازي خرم آباد:
دسته بندي داروهاي مورد استفاده در فشار خون بالا:
داروهاي موثر بر سيستم سمپاتيك
* در بسياري از بيماران دست كم بخشي از آغاز يا تداوم فشار خون بالا به علت سيستم عصبي سمپاتيك مي باشد. در بيماران مبتلا به افزايش متوسط تا شديد فشار خون، موثرترين رژيم دارويي آنهايي هستند كه حاوي يك داروي مهار كننده سيستم عصبي سمپاتيك باشند
* زير گروه هاي اين دسته دارويي شامل:
* داروهاي فلج كننده سيستم سمپاتيك با اثر مركزي از جمله : متيل دوپا، كلونيدين، گوانابنز و گوانفاسين مي شود.
(امروزه بجز كلونيدين، بندرت از ساير داروها استفاده مي شود)
* داروهاي مهاركننده نورون هاي آدرنرژيك: اين داروها با مهار آزاد شدن اپي نفرين از اعصاب سمپاتيك پس عقده اي باعث كاهش فشار خون بالا مي شوند. شامل داروهاي : گوانتيدين، رزرپين مي شود
* داروهاي مهار كننده گيرنده بتا آدرنرژيك: داروهاي اين دسته با اثر روي قلب باعث كاهش ضربان قلب و كاهش قدرت انقباضي قلب شده كه نهايتا باعث كاهش فشار خون بالا مي شوند
همچنين با اثر روي فعاليت رنين - آنژيوتانسين و مهار آن، باعث كاهش فشار خون بالا بهتري مي شوند
داروهاي اين دسته شامل: پروپرانولول، متوپرولول، آتنولول، پيندولول، لابتالول، اسمولول و ... مي باشند
* داروهاي مهار كننده گيرنده آلفا:
*تحريك گيرنده آلفا موجب تنگي عروق و نهايتا فشار خون مي شود.
* مسددهاي آلفا با گشاد كردن عروق، افزايش ظرفيت ذخيره كردن در عروق ذخيره كننده باعث كاهش فشار خون بالا مي شوند. داروهاي اين دسته شامل: پرازوسين، ترازوسين و دوكسازوسين مي باشند
*داروهايي كه توليد يا تاثير آنژيوتانسين را مهار ميكنند
*آنژيوتانسين ماده است كه موجب انقباض و تنگي عروق شده و همچنين با احتباس سديم موجب افزايش حجم خون مي شود
داروهايي كه روي توليد و يا تاثير آنژيوتانسين موثرند مي توانند مقاومت عروق محيطي و نيز حجم خون را كاهش دهند
داروهاي اين دسته شامل: كاپتوپريل، انالاپريل، فوزينوپريل، لوزارتان، والسارتان و ... مي شود
** گشاد كننده هاي عروقي مستقيم
* عروق خوني در زمان فشار خون بالا تحت تاثير هورمون ها و مواد مختلف دچار تنگي مي شوند كه اين خود يكي از عوامل اصلي فشار خون بالاست
* تمام گشاد كننده هاي عروقي كه در درمان فشار خون بالا مفيد هستند، عضلات صاف آرتريول ها را شل كرده و به اين ترتيب مقاومت عروقي سيستميك را كاهش مي دهند
* داروهاي اين دسته شامل: هيدرالازين، سديم نيتروپروسايد، ديازوكسايد،
و همچنين مسدد هاي كانال كلسيمي كه شامل: آملوديپين، نيكارديپين، نيفيديپين، وراپاميل، ديلتيازم و ... مي شود
*داروهاي ديورتيك (مدر، ادرارآور)
*افزايش مصرف نمك، افزايش بازجذب سديم توسط كليه(تحت تاثير هورمون هاي مختلف در زمان فشار خون بالا) و نهايتا پديده افزايش حجم خون از مهمترين علل فشار خون بالاست
* داروهاي ديورتيك مي توانند از طريق كليه و با تخليه سديم بدن و افزايش حجم ادرار و نهايتا كاهش حجم خون، نقش موثري در درمان فشار خون بالا داشته باشند
* از دسته بندي هاي اين گروه سه گروه بيشتر از همه در درمان فشار خون بالا كاربرد دارند:
* دسته اول: داروهاي موثر بر قوس هنله كليه كه شامل فورسمايد، بومتانيد و اتاكرينيك اسيد مي باشد
* دسته دوم: تيازيدها هستند كه در درمان مزمن فشار خون بالا جايگاه ويژه اي دارند و شامل داروهاي هيدروكلروتيازيد، كلروتيازيد، اينداپاميد و ... مي باشد
* دسته سوم: داروهاي نگهدارنده پتاسيم هستند كه داراي اثرات ضد آلدستروني مي باشند. (مهمترين عمل آلدوسترون افزايش بازجذب سديم و ترشح پتاسيم در كليه است كه موجب احتباس آب و سديم مي‌شود.)
داروهاي اين دسته شامل اسپيرولاكتون، اپلرنون، تريامترن و آميلورايد مي باشند
* نكته مهم اين كه، جهت افزايش كارآيي داروها، كاهش عوارض جانبي داروها و درمان هر چه بهتر فشار خون بالا، مصرف اين داروها بصورت همزمان انجام ميگيرد
* بيماران مي بايست از تجويز خودسرانه دارو پرهيز كرده و زير نظر پزشك و با توجه به سطح فشار خون بالاي خود تحت درمان قرار گيرند
ورود کاربران
