فراگيري ابتلا به ويروس بيماري ايدز در زمره ي مشكلات حائز فوريت و داراي اولويت براي مداخله در بسياري از نقاط جهان به شمار ميرود. در سالهاي اخير در سطح جهاني كوششهاي فراواني از جمله افزايش دسترسي به درمان و برنامه هاي پيشگيري براي كاهش و كنترل  اپيدميهايAIDS   صورت گرفته است با اطمينان مي توان گفت در حال حاضر  مهمترين استراتژاي كنترل اپيدمي اچ آي وي،  مراقبت و درمان مبتلايان به بيماري است . درصورتي كه افراد مبتلا به اچ آي وي تحت درمان  استاندارد ضد رتروويروسي قرار گيرند ، با كاهش تعداد ويروس در خون و ترشحات شان (كاهش بار ويروسي) ضمن آنكه  مي توانند زندگي سالم تري داشته باشند ، احتمال انتقال بيماري به سايرين را نيز به حداقل ممكن مي رسانند .

 

در راستاي سياست هاي كلان نظام سلامت و با هدف به صفر رساندن موارد جديدابتلا به عفونت اچ آي وي و مرگ ناشي از آن، كليه ارگانها و سازمانهاي دست اندركار اعم از دولتي و غير دولتي با مشاركت و همكاري نهاد هاي ملي و بين اللملي تلاش مي كنند تا ضمن رفع كامل تبعيض و كاهش انگ ناشي از بيماري شرايطي را فراهم آوردند تا امكان دسترسي عادلانه و يكسان براي همه اقشارجامعه اعم از زن ، مرد و كودك ؛ صرفنظر از نژاد ، آئين و مذهب به خدمات پيشگيري ، مراقبت ودرمان فراهم آيد    

 

مطابق با هدف تعيين شده توسط سازمان جهاني بهداشت تا سال 2020 ميلادي در همه كشورها بايد :

90% افراد مبتلا شناسائي شوند

 90% افراد شناسائي شده تحت درمان ضد رترويرسي قرار گيرند

 در90% افراد تحت درمان ، بار ويروسي انقدر كاهش يابد كه غير قابل اندازه گيري شود .

بديهي است اين مهم تنها در صورتي ميسر مي گردد ، كه اين افراد مبتلا به ويروس ايدز  از بيماري خود مطلع بوده و براي دريافت خدمات مراقبت و درمان تمايل داشته و از طرفي به اين خدمات دسترسي داشته باشند و مهمتر اينكه خدمات را به صورت مستمر دريافت دارند .

چالش هايي كه در حال حاضر  كشور و به تبع آن استان ما را در دستيابي به اهداف فوق با مشكل مواجه كرده است ، عبارتند از :

1.         درصد بالايي از موارد مبتلا از بيماري خود مطلع نيستند .

2.         درصد بالايي از افراد شناخته شده براي دريافت خدمات مراقبت و درمان  تمايل نداشته و مراجعه نميكنند .

3.         درصدي از افراديكه تحت درمان ضد رتروويرسي قرار گرفته اند درمان را به شكل مستمر ادامه  نميدهند.

 براي رفع چالش هاي ذكر شده بايد مداخله هاي موثر ي انجام شود كه باعث :

1.         ايجاد انگيزه براي اقدام به انجام تست تشخيصي اچ آي وي

2.         فراهم كردن امكان دسترسي به تست تشخيصي

3.         ايجاد انگيزه و نياز در افراد مبتلا براي اقدام به تحت پوشش قرار گرفتن خدمات مراقبت و درمان

4.         فراهم آوردن امكان دسترسي به خدمات مراقبت و درمان براي آنها

5.         ايجاد انگيزه ونياز در مبتلايان به اچ آي وي  براي باقي ماندن بر خدمات مراقبت و درمان   شود

شايان ذكر است در برنامه هاي سلامت محور،  ايجاد انگيزه در مردم،  به گونه اي كه منجر به اقدام براي دريافت خدمت مورد نظر شود،  ، مستلزم ارائه اموزش  و مشاوره هاي تخصصي است . كانون توجه اصلي در اين آموزش ها ، اصلاح رفتار افراد، است و در اين ميان،موانع و  پيچيدگي هاي وجود دارد كه  علت اصلي دشواري دستيابي به اين هدف است.  مانند بسياري از مداخلات ديگر در نظام سلامت ، تغيير رفتار مد نظر ( اقدام براي تشخيص ، مراقبت و درمان ) تحت تاثير عواملي است كه شناخت و تحليل اين عوامل، در كسب موفقيت اين مداخلات، نقشي كليدي دارد.توانايي شناخت اين عوامل و پيشگويي نتايج حاصل از تغيير در آنها ، نيازمند داشتن دانش و مهارت لازم در حيطه برنامه هاي " آموزش سلامت " و " مشاوره "  است

متاسفانه در طي سالهاي متمادي گذشته اموزش هاي غلط، تابو بودن راه هاي انتقال ويروس ايدز، انگ  و ننگ مرتبط با " اعتياد " و "روابط جنسي " باعث شده اند كه جامعه از بيماري ايدز  وحشت داشته باشند و بيماران مبتلا را مورد قضاوت قرار دهند همين قضاوت عمومي در مورد  بيماري مي تواند زندگي افراد ميتلا به ويروس ايدز را تحت تاثير قرار دهد و همه اين عوامل باعث مي شود  افراد مبتلا به ويروس ايدز براي مراقبت و درمان به مراكز مشاوره بيماريهاي رفتاري مراجعه نكنند و به اين ترتيب فرد تحت مراقبت قرار نميگيرد و بعد ازگذشت مدتي فرد  به تدريج به انواع عفونت ها ي ديگر مانند سل و ...مبتلا مي شود كه خود  عفونت ها با افزايش بار بر روي سيستم ايمني ، سيستم ايمني فرد را ضعيف تر مي كند و فرد زودتر از مرحله عفونت اچ آي وي به مرحله بيماري ايدز وارد مي شود . به اين ترتيب عوارض بيماري و عفونت هاي همراه او را از پا در مي اورد در صورتي كه اگر فرد به موقع تحت پوشش خدمات مراقبت و درمان قرار گيرد مي تواند به زندگي طبيعي خود ادامه دهد

ما چه بخواهيم و چه نخواهيم در جامعه رفتارهايي كه منجر به انتقال وروس ايدز مي شوند وجود دارد پس  برنامه ريزي و اولويت بندي براي مقابله با ايدز ضرورت دارد  و بايد  بپذيريم كه هرتلاشي كه امروز براي مبارزه با ايدز انجام مي دهيم سرمايه گذاري براي آيندگان است